مقدمه:

سیر Allium sativum L متعلق به خانواده آلیوم  است که خواص ضد میکروبی آن در اوایل قرن 19 مورد بررسی قرار گرفته است(ادر و همکاران 2021). حاوی حداقل 23 ترکیب گوگردی و شامل بیشترین ترکیب گوگردی در بین گونه های این خانواده است. (اطمینان و همکاران،1398).آلیسین موجود در سیر بسیار ناپایدار است و به ترکیبات گوگردی مختلف مانند آجوئن، دیتین ها و پلی سولفیدهای دی آلیل از جمله دی آلیل سولفید، دی آلیل دی سولفید، دی آلیل تری سولفید و غیره تجزیه می شود(ادر و همکاران، 2021). این ترکیبات به عنوان محافظ گیاهی و آفت کش های  سبز شناخته شده اند. مطالعات متعددی صورت گرفته است که عصاره سیر و دیگر گونه های آلیوم دارای فعالیت های ضدباکتریایی، قارچی و بیماری هستند. همچنین عصاره سیر در کشتن نماتدهای خاکزی کرم الگانس Caenorhabditis elegans، عصاره متانولی سیر در برابر Aphelenchoides sacchar روی قارچ ها و نماتد غلات Aphelenchoides sacchari روی هویج موثر گزارش شده است در تحقیقات مختلفی که صورت گرفته از عصاره سیر به عنوان محافظ در برابر نماتد  گره ریشه Meloidogyne incognita در گیاهان مختلف مانند گوجه فرنگی و کرفس و غیره استفاده شده است(خیران و همکاران، 2021). در گزارشی دیگر آمده است که عصاره سیر در چغندرقند به عنوان محرک مقاومت در برابر گره ریشه عمل کرده و دفاع گیاه در برابر آفات و بیماری‌ها را بالا می برد و موجب رشد بیشتر گیاه می شود( یوسف و همکاران، 2016).

عصاره سیر، آفت کشی ارگانیک:

در کشاورزی، در حال حاضر جستجوی آفت کش های زیستی جدید برای رسیدگی به نگرانی های زیست محیطی و محدودیت های استفاده از بسیاری از آفت کش های شیمیایی معمولی، شتاب بیشتری پیدا کرده است. طیف گسترده ای از ترکیبات حاوی گوگرد در گونه های آلیوم وجود دارد در فعالیت های حشره کش، ضد قارچ و نماتدکش متنوع نشان می دهد. این فعالیت ها درک جدیدی برای توسعه این محصول طبیعی به عنوان “آفت کش سبز” ارائه می دهد.گزارش شده است که مهم ترین ترکیب سیر (دی آلیل دی سولفات) در کنترل آفاتی مانند شته و تریپس موفق بوده است. اثر دورکنندگی سیر روی آفت انباری

prostephanus truncates سوسک دانه خوار بزرگ گزارش شده است. همچنین بررسی قدرت عصاره سیر روی لاروها و حشرات کامل شپشه قرمز آرد T.castaneum  و Orizaephilus surinamensis    شپش دندانه دار برنج نشان داد که غلظت 10%، بیشترین میزان دورکنندگی را روی حشرات کامل نسبت به لارو داشت. عصاره سیر در غلظت 2.13 میکرولیتر بر سانتی متر مربع بعد از 4 ساعت در معرض قرار گیری ، 95% دورکنندگی روی شپش آرد T.castaneum داشته است. تاثیر دورکنندگی سیر به دلیل وجود آلیسین است(اطمینان و همکاران،1398).

عصاره سیر، نماتدکشی موثر:

نماتدهای Root-knot کرم های انگلی هستند که قادر به آلوده کردن بیش از ۵۰۰۰ گونه گیاهی هستند و می تواند باعث کاهش کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی شود (خیران و همکاران، 2021). نماتد مولد گره ریشه Meloidogyne incognita می تواند آسیب شدیدی به محصولات زراعی و گلخانه ای وارد کند. این نماتدها پاتوژن های شدید گیاهی هستند که با القای ایجاد گال گره ریشه، تغییر سیستم آوندی گیاه و تخلیه مواد مغذی ضروری از میزبان، خسارات اقتصادی قابل توجهی را به همراه دارند. آسیب شدید گیاه ناشی از این نماتدها می تواند منجر به پژمردگی، توقف رشد، تغییررنگ برگ، تغییر شکل ریشه، کاهش عملکرد و کیفیت محصول (تا از دست دادن کل محصول) شود.  این آلودگی می‌تواند به کاهش مقاومت گیاه در برابر سایر تنش‌های زنده و غیرزیستی منجر شود. به دلیل ضررهای اقتصادی بالا، محصولات جایگزین برای نماتدکش‌های ممنوعه که بر سلامت انسان ویا محیط‌زیست تأثیر می‌گذارند ضروری است. محصولات مبتنی بر سیرو مواد فعال درون آنها قبلا به عنوان نماتدکش های دوستدار محیط زیست مورد بررسی قرار گرفته اند، پلی سولفیدهای دی آلیل به عنوان نماتدکش های فرموله شده در بازار وجود دارد. اگرچه بیشتر نماتدکش‌های شیمیایی در شرایط مزرعه اثر نماتدکشی بالایی از خود نشان می‌دهند، تأثیر آنها بر سلامت انسان و محیط زیست منجر به مقررات اجباری یا ممنوعیت کامل محصولات مختلف شده است (ادر و همکاران،2021).

کنترل نماتدهای آزاد وگرهی ریشه root-knot nematodes  مشکلی برای بسیاری از سبزی کاران است، به ویژه اینکه نماتدکش شیمیای ممنوع شده است. در صورت عدم درمان، این آفت میکروسکوپی منتقله از خاک مستقیماً از ریشه‌های محصول تغذیه می‌کند، و باعث مخدوش و تغییر شکل آن  می‌شود. “. این می تواند منجر به کاهش عملکرد تا 30-40٪ شود.

گارد ام زد محصولی از شرکت امکس:

OMEX طیف وسیعی از کودهای ارگانیک کشاورزی و باغبانی و مواد میکروبی زنده را توسعه می دهد که برای افزایش و بهبود تغذیه محصول، مدیریت کنترل آفات و کاهش خطر بیماری ها در محصولات مورد استفاده و اثبات شده است که حاوی مزایای مختلفی مانند بهبود رشد ریشه، بهبود عملکرد و کیفیت، محافظت در برابر عوامل بیماری زا، و برداشت های زودتر و بهبود عمر مفید می باشد.

کود گارد ام زد اکسترا، ترکیبی ارگانیک جهت تحریک مقاومت گیاهان مختلف در برابر بسیاری از آفات زیان آور است. این محصول که عصاره طبیعی گیاه سیر می باشد با داشتن خاصیت آفت کشی قوی، علاوه بر تامین نیاز تغذیه گیاه به عناصر میکرو، گیاهان مختلف را نسبت به خسارت انواع نماتد ها و آفات ریشه مقاوم می نماید.

منابع:

اطمینان،س. و شیبانی تذرجی، ز. و حسنی، م. ر. 1398 . اثر دورکنندگی و بازدارندگی تخم ریزی عصاره و پودر سیر و فلفل قرمز  روی شب پره هندی در شرایط آزمایشگاهی، نشریه علمی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، جلد 35، شماره5، صفحه 846-859(1398)

Eder,R; Consoli,E; Krauss,J; Dahlin,P;2021. Polysulfides Applied as Formulated Garlic Extract to Protect Tomato Plants against the Root-Knot Nematode Meloidogyne incognita. Plants (Basel). 2021 Feb; 10(2):394

K Khairan et al 2021. Termiticidal and Nematicidal activities of five extracts from Garlic (Allium sativum). Conf. Ser. 1882 012121

Youssef, M.M.A;  Wafaa M.A. El-Nagdi and Asmahan M.S. Lashein;2016. International Journal of PharmTech Research, 2016,9(10): 01-07